Norma

Opera w dwóch aktach

Muzyka: Vincenzo Bellini

Libretto: Felice Romani wg Aleksandra Soumeta


Osoby

Pollione - tenor

Orowist - bas

Norma - sopran

Adalgisa - mezzosopran

Klotylda - mezzosopran

Flavio - tenor

Streszczenie libretta

Akt pierwszy

 Scena pierwsza - święty las Druidów 

Od wielu lat Galia pozostaje pod rzymską okupacją. Lud burzy się, lecz nie podejmuje zbrojnych działań dopóki kapłani nie dadzą sygnału do powstania. W środku świętego lasu rośnie prastary dąb, przy nim stoi kamienny ołtarz. Gałęzie dębu porasta jemioła, której ścinanie stanowi mistyczną ceremonię związaną m.in. z wróżeniem przyszłości. Nocą uroczysta procesja zbliża. się do świętego miejsca. Prowadzi ją arcykapłan Orowist, ojciec arcykapłanki boga Irminsula, Normy. Orowist poleca zebranym udać się na wzgórza i oczekiwać wschodu księżyca, co będzie sygnałem, że nadszedł czas wróżenia z gałęzi jemioły. Wszyscy zanoszą modły do boga Irminsula o pomoc w ich walce o wolność. Kapłani odchodzą. W opustoszałym lesie pojawiają się dwaj Rzymianie: Pollione, prokonsul zarządzający Galią i jego przyjaciel Flavio. Zaniepokojony Flavio przypomina, że przekroczenie granic świętego lasu uważane jest za świętokradztwo i karane śmiercią. Pollione zwierza się przyjacielowi, że przed laty potajemnie poślubił Normę, z którą ma dwoje dzieci. Związek ten utrzymywany jest w najgłębszej tajemnicy, ponieważ poślubiając cudzoziemca Norma złamała kapłańskie śluby, za co grozi jej śmierć. Wyznaje też, że jego uczucia do Normy już wygasły i że teraz kocha młodą kapłankę Adalgisę, którą zamierza uprowadzić do Rzymu. Zwierzenia Polliona przerywa dźwięk trąb oznajmujący wschód księżyca i początek uroczystości religijnych. Obaj Rzymianie wymykają się ze świętego gaju. Wokół ołtarza gromadzi się lud i kapłani czekając na Normę, która niebawem nadchodzi w otoczeniu kapłanek. Norma oznajmia, że nie nadszedł jeszcze czas zbrojnej walki. Przepowiada rychły upadek Rzymu, lecz przestrzega przed przedwczesnym powstaniem, które mogłoby zgubić kraj. Światło księżyca. oświetla arcykapłankę, która wróżąc z gałązek jemioły głosi pokój błagając o niego w arii "Casta Diva". Lud, żądny walki, domaga się od Normy sygnału do walki. Norma stara się uspokoić tłum, a jednocześnie zanosi modły, by jej ukochany Pollione powrócił do niej. Las powoli pustoszeje. Przy ołtarzu pozostaje tylko kapłanka. Adalgisa, która prosi bogów, by uwolnili ją od grzesznej miłości do Rzymianina. Nadchodzi Pollione i nalega, aby Adalgisa wraz z nim uciekła. do Rzymu. Kapłanka z początku odmawia, lecz urzeczona siłą jego uczucia ulega i przysięga, że w imię miłości uda się z nim wszędzie. 

Scena druga - mieszkanie Normy 

Klotylda, powiernica Normy, przyprowadza do niej dzieci. Norma dowiedziała się, że Pollione ma zostać odwołany do Rzymu i obawia, się, że może porzucić ją i synów, co narazi ich wszystkich na poważne niebezpieczeństwo. Nalega, by Klotylda dobrze ukryła dzieci. Nadchodzi Adalgisa dręczona wyrzutami sumienia. Wyznaje Normie, że pokochała cudzoziemca i zdecydowała się zbiec z nim do jego ojczyzny. Błaga arcykapłankę o przebaczenie lub o dodanie sił, by mogła odrzucić grzeszną miłość. Norma, słuchając słów Adalgisy przypomina, sobie własne złamane śluby i szczęście pierwszych lat miłości. Uspokaja Adalgisę i zapewnia ją o przebaczeniu bogów. W tym momencie nieoczekiwanie pojawia się Pollione. Adalgisa wyznaje, że to on jest jej; kochankiem. Zaskoczona Norma oskarża Rzymianina o zdradę i przekonuje Adalgisę; że Pollione jest podwójnie winny zwodząc je obie. Pollione błaga Adalgisę, by nie odtrącała jego miłości, lecz ta, znając już prawdę, chroni się w ramionach Normy prosząc ją o pomoc i obronę. Gwałtowną scenę przerywa dźwięk tarczy boga Irminsula. wzywający Druidów do świątyni. Norma osłania Adalgisę przed Pollionem, który rozwścieczony wybiega z komnaty zostawiając przez zapomnienie swój miecz. 

Akt drugi 

Scena trzecia - sypialnia w domu Normy 

Noc. Półprzytomna z bólu i rozpaczy Norma, wchodzi do pokoju śpiących synów. W dłoni trzyma miecz Polliona, lecz nie ma odwagi zabić własnych dzieci. Rozkazuje Klotyldzie, by przywołała Adalgisę. Gdy kapłanka przychodzi, Norma prosi ją, aby odprowadziła, synów do obozu Rzymian i powierzyła ich opiece ojca. Adalgisa domyśla się, że Norma zamierza popełnić samobójstwo. Pragnąc za, wszelką cenę odwieść ją od tej myśli zapewnia, że nakłoni Polliona, by powrócił do niej i do dzieci. Załamana i zrozpaczona. Norma daje się w końcu przekonać. 

Scena czwarta - pieczara w pobliżu świętego lasu 

Galijscy wojownicy gromadzą się na tajnym spotkaniu. Arcykapłan Orowist oznajmia złe nowiny: Pollione został odwołany do Rzymu, a na. jego miejsce ma przybyć nowy prokonsul znany jako tyran i ciemiężca, podbitych ludów. Spiskowcy domagają się od Orowista sygnału do rozpoczęcia walki. Arcykapłan wyjaśnia, że Norma nie otrzymała jeszcze od bogów odpowiedniego znaku i doradza. im cierpliwość do czasu, gdy mając zapewnione zwycięstwo zrzucą rzymskie jarzmo. 

Scena piąta - świątynia boga Irminsula 

Norma z nadzieją czeka na powrót Adalgisy. Klotylda powiadamia ją jednak, że kapłance nie udało się nakłonić Polliona, by powrócił do żony i dzieci, przeciwnie - próbował namówić Adalgisę do wspólnej ucieczki do Rzymu. Nadzieje Normy rozwiały się. W szale rozpaczy uderza w rytualną tarczę wzywając lud i oznajmia, że nadszedł czas zbrojnego powstania przeciwko Rzymowi. Orowist przypomina córce o konieczności złożenia krwawej ofiary bogom; w tym momencie wojownicy wprowadzają Polliona, którego pojmano w świętym gaju, gdy próbował uprowadzić Adalgisę. Arcykapłan chce sam zabić Rzymianina, lecz Norma powstrzymuje go twierdząc, że tylko jej przysługuje prawo złożenia ofiary i pod pozorem wybadania jeńca oddala zebranych. Raz jeszcze próbuje Norma ocalić ukochanego i swoją miłość. Żąda, aby za cenę uratowania życia wyrzekł się Adalgisy. Dumny Rzymianin odrzuca propozycję, a wtedy Norma grozi, że śmierć poniesie jego kochanka. Zrozpaczony Pollione błaga Normę, by ocaliła Adalgisę przyjmując wzamian jego życie. Norma zrozumiała już wszystko. Zwołuje lud i obwieszcza, że wybrała ofiarę dla bogów - jest nią kapłanka, która złamała. swe śluby. Gdy tłum gniewnie domaga się ujawnienia jej imienia, Norma oznajmia: tą kapłanką jestem ja! - i rozkazuje rozniecić ofiarny stos. Pollione pojmuje, jak wielką miłością było uczucie Normy i postanawia dochować jej wierności. Przerażony lud prosi Normę, by odwołała wyrok, lecz ona postanowiła śmiercią okupić swe winy. Powierza swoich synów opiece Orowista a sama, okryta żałobnym welonem, wstępuje na stos. Za nią podąża Pollione, by po raz ostatni połączyć się z ukochaną i z nią razem ponieść śmierć.