Turandot

dramma lirico w trzech aktach (pięciu odsłonach)

Muzyka: Giacomo Puccini

Libretto: Giuseppe Adami i Renato Simoni na podstawie sztuki Carlo Gozziego o tym samym tytule i w opracowaniu Fryderyka Schillera

Osoby:

księżniczka Turandot - sopran

cesarz Altoum - tenor

Timur, zdetronizowany król Tatarów - bas

Kalaf, nieznany książę, jego syn - tenor

Liu, młoda niewolnica - sopran

Ping, wielki kanclerz - baryton

Pang, ochmistrz dworu - tenor

Pong, najwyższy kuchmistrz - tenor

Mandaryn - baryton

Książę perski - tenor

Kat - rola niema

 Prapremiera: niedokończona wersja: 25.04.1926, Mediolan (Teatro alI a Scala);

wersja uzupełniona przez Franco Alfana: 27.04.1926, Mediolan (Teatro alla Scala)

Streszczenie libretta:

Miejsce i czas akcji: Pekin, czasy baśniowej przeszłości

Akt I

Mandaryn ogłasza postanowienie Turandot: każdy mężczyzna chcący starać się o jej rękę musi rozwią­zać trzy zagadki. Jeśli mu się nie uda, zostanie ścię­ty, tak jak w tej chwili młody perski książę. Książę Kalaf spotyka swojego ojca Timura, wypędzonego ze swojego cesarstwa i ukrywającego się w Pekinie w towarzystwie swojej niewolnicy Liu. Liu towarzyszy mu, ponieważ darzy miłością jego syna, Kalafa. Podczas wschodu księżyca perski książę jest prowadzony na miejsce egzekucji. Tłum błaga Turandot o łaskę. Daremnie. Turandot podtrzymuje swój rozkaz. Kalaf jest zafascynowany urodą Turandot. Daremnie próbują go zatrzymać Timur, Liu oraz trzy maski: ministrowie Ping, Pang i Pong. Uderza trzy razy w gong i zgłasza się w ten sposób jako nowy kandydat do ręki Turandot.

Akt II

Ministrowie Ping, Pang i Pong przypominają sobie z łezką w oku czasy sprzed panowania Turandot. Martwią się o przyszłość Chin, gdyż już trzynastu kandydatów zostało zgładzonych. Tumult pośród tłumu sprawia, że ministrowie wraca­ją od wspomnień do rzeczywistości. Dwór i lud gromadzą się, by zobaczyć egzamin nowego nie­znanego ochotnika. Turandot wyjaśnia swoje motywy. Jedna z jej przodkiń została porwana i zabita przez obcego człowieka. Zagadki i następująca po nich śmierć mają pomścić ów straszliwy czyn. Cesarz Altoum przestrzega Kalafa, aby nie poddawał się egzaminowi. Kalaf jednak trzy razy powtarza swoje życzenie poddania się rytuałowi. Rozwiązuje wszystkie trzy zagadki. Mimo to Turandot rzuca się do stóp swojego ojca i błaga go, by nie oddawał jej przybyszowi. Mimo to cesarz potwierdza daną obietnicę. Kalaf pragnie jednak zdobyć miłość Turandot i zadaje jej zagadkę. Jeśli do wschodu słońca księżniczka dowie się, jak ma on na imię, zdecyduje się jako pokonany na dobrowolną śmierć.

Akt III

Na rozkaz Turandot wszyscy mieszkańcy miasta muszą starać się odkryć imię przybysza. Trzech ministrów próbuje wypytać samego Kalafa. Przyprowadzono Timura i Liu, których widziano z obcym. Turandot sama dokonuje prze­słuchania. Aby ratować starego króla, Liu oznaj­mia, że tylko ona zna prawdziwe imię. Grożą jej tortury. Żegna się z Kalafem i przebija się sztyletem. Jej zwłoki zostają wyniesione. Turandot i Kalaf zo­stają sami. Kalaf całuje Turandot, a ona wyznaje mu, że od początku nienawidziła go, ale i kochała. Kalaf oddaje swój los w jej ręce, zdradzając jej swoje imię. Turandot oznajmia ludowi imię cudzoziemca: dla niej nazywa się on Miłość.